Obszary Natura 2000   

Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
1) obszary specjalnej ochrony ptaków;
2) specjalne obszary ochrony siedlisk;
3) obszary mające znaczenie dla Wspólnoty.
   
 W zasięgu działania Nadleśnictwa Zdrojowa Góra oraz na gruntach przez nie zarządzanych istnieją 4 obszary Natura 2000. Ich ogólną charakterystykę podano na podstawie danych zawartych w dokumentacji obszarów (SDF) zamieszczonej na stronie internetowej https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/search.jsf.

•    Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków


Puszcza nad Gwdą – PLB300012
    Obszar o powierzchni 77678.9 ha tworzy przede wszystkim rozległy kompleks leśny obejmujący w większości bory sosnowe, a na dnie i zboczach dolin - lasy liściaste i mieszane. Silnie urozmaicona, postglacjalna rzeźba terenu przyczynia się do zróżnicowania siedlisk. Wokół jezior (głównie eutroficznych, ale również dystroficznych z cennymi gatunkami i zbiorowiskami roślinnymi) o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu ha, utrzymują się rozległe torfowiska niskie, przejściowe i wysokie oraz tereny podmokłe. Jest to również obszar źródliskowy kilku rzek. W obrębie ostoi znajdują się także połacie łąk kośnych; pola orne mają niewielki udział powierzchniowy. Na terenie ostoi zachowały się umocnienia Wału Pomorskiego z lat 1934-1945 (Nadarzyce, Szwecja, Jastrowie) - potencjalne zimowiska nietoperzy.
   
Nadnoteckie Łęgi - PLB300003
    Obszar zajmuje powierzchnię 16058.1 ha. Obejmuje w swych granicach część doliny Noteci między miejscowością Wieleń a ujściem Gwdy. Dolinę pokrywają łąki zalewowe, torfowiska niskie, pośród których występują kanały i rowy odwadniające, niegdysiejsze koryta rzeczne oraz wypełnione wodą doły potorfowe. Część terenu jest porośnięta krzewami i drzewami. Łąki są intensywnie użytkowane.
Występują następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody: Czapliniec Kuźnicki (5,5 ha) Obszar Chronionego Krajobrazu: Dolina Noteci (68840,0 ha)
    Obszar w znacznej części pokrywa się z SOO Dolina Noteci i podobnie obejmuje jedynie 2 pododdziały Nadleśnictwa o sumarycznej powierzchni 2,93ha.

•    Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk

Ostoja Pilska – PLH300045
    Ostoja Pilska chroni tereny szczególnie cenne przyrodniczo, położone w północnej Wielkopolsce, niedaleko Piły, szczególnie bogate w siedliska Natura 2000. Fizjograficznie obszar ten usytuowany jest w większości w obrębie południowej części mezoregionu Dolina Gwdy, fragmentami wkracza na Równinę Wałecką (na północnym wschodzie), Pojezierze Krajeńskie (na północnym-zachodzie), a w południowej części - w Dolinę Środkowej Noteci. Geomorfologia tego obszaru związana jest z głównie z postojem lądolodu w czasie ostatniego zlodowacenia. Ostoja Pilska w całości położona jest na obszarze pomiędzy morenami czołowymi na linii Czarnkowa i Chodzieży na południu, a morenami usytuowanymi pomiędzy Wyrzyskiem, Wysoką, Strącznem i Zawadą. Tym samym zasadniczy rys morfologiczny tego obszaru rozpoczął kształtowanie się ok. 17,7 tys. lat temu. Większość położonych w Ostoi jezior jest pochodzenia rynnowego i wytopiskowego, a proces wytapiania się brył martwego lodu, konserwujących obydwa typy form, najwcześniej rozpoczął się nie wcześniej niż ok. 14,5 tys. lat temu. Równiny akumulacji biogenicznej towarzyszące jeziorom, bądź też w całości obejmujące dawne misy jeziorne, obecnie są najczęściej zajęte przez ekstensywnie użytkowane łąki, torfowiska mszarne lub niskie. Wytworzone pokłady torfów sięgają często do 3-4 m p.p.t., a podścielające je gytie osiągają miąższość nawet kilkunastu metrów. Cechą ostoi Pilskiej jest duża zmienność typologiczna siedlisk hydrogenicznych, zwłaszcza jezior ramienicowych i dystroficznych) i torfowisk (przejściowych i wysokich), siedlisk lasów łęgowych usytuowanych w dolinach strumieni oraz siedlisk towarzyszących dużej rzece nizinnej - Gwdzie. Całości dopełniają ubogie bory skupione głównie na obszarze śródlądowego pola wydmowego położonego na południowy-zachód od Piły oraz nieco żyźniejsze typy lasów, w tym kwaśne dąbrowy i buczyny, także bory i lasy bagienne. Łącznie powierzchnie leśne stanowią 87% powierzchni obszaru.
    Na terenie Ostoi Pilskiej znajdują się rezerwaty przyrody: "Kuźnik" i  "Torfowisko Kaczory". Obszar w części położony jest na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy oraz obszaru Natura 2000 Puszcza nad Gwdą (kod PLB300012).
Przeszło połowa Ostoi Polskiej położone jest na terenie Nadleśnictwa Zdrojowa Góra (1852 z 3069ha). 
    Na Obszarze stwierdzono występowanie:
– 22 rodzajów siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (m. in. leśne: 9110 – kwaśne buczyny, 9170 – grądy, 9190 – pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91D0 – bory i lasy bagienne, 91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 - Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe, 91T0 – sosnowy bór chrobotkowy oraz nieleśne, np.: 6510 – niżowe łąki użytkowane ekstensywnie, 3140 – twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne, 4030 – suche wrzosowiska, 6120 – ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, 7110 – torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą),
– 7 gatunków ptaków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (m. in.: bąka, bielika, bociana czarnego, puchacza, zimorodka),
– 5 gatunków ssaków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: (bóbr, wydra, nocek duży i Bechsteina i mopek).
- do szczególnie cennych roślin z tego terenu należą sierpowiec błyszczący i lipiennik Loesela.

Dolina Noteci – PLH300004
    Obszar obejmuje fragment doliny Noteci między miejscowością Wieleń a Bydgoszczą. Jest on w dużej części zajęty przez torfowiska niskie, z fragmentami zalewowych łąk i trzcinowisk, z enklawami zakrzewień i zadrzewień. Na zboczach doliny znajdują się płaty muraw kserotermicznych. W okolicach Goraja, Pianówki i Góry oraz Ślesina występują kompleksy buczyn i dąbrów, w tym m. in. siedlisk przyrodniczych: ciepłolubnej dąbrowy i mieszanych lasów zboczowych. Teren przecinają kanały i rowy odwadniające. Liczne są starorzecza i wypełnione wodą doły potorfowe. Miejscami występują rozległe płaty łęgów. Łąki są intensywnie użytkowane. To właśnie tereny łąkowe stanowią przeważającą większość Obszaru (80% powierzchni). Lasy, głównie liściaste stanowią 8%.
Obszar w większości położony jest na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Noteci. Obejmuje on w swoich granicach 4 rezerwaty przyrody: Czapliniec Kuźnicki (5,45 ha; 1988), Łąki Ślesińskie (42 ha; 1975), Kruszyn (1997 r, 73 ha), Skarpy Ślesińskie (1999, 14 ha).
Nadleśnictwo Zdrojowa Góra w obrębie Doliny Noteci administruje jedynie na terenie dwóch pododdziałów o łącznej powierzchni 2,93ha.

Rys. 9. Obszary sieci Natura 2000 w zasięgu działania Nadleśnictwa

Tabela 28. Powierzchnia obszarów Natura 2000 na terenach zarządzanych przez Nadleśnictwo Zdrojowa Góra (w zaokrągleniu do pełnych hektarów).