RETENCJA

Ale co to właściwie jest retencja?

Retencja wodna – zdolność do gromadzenia zasobów wodnych i przetrzymywania ich przez dłuższy czas w środowisku biotycznym i abiotycznym. W lesie mamy do czynienia m.in. z retencją szaty roślinnej, retencją glebową i gruntową, śnieżną, depresyjną, zbiorników i cieków wodnych.

Najprościej można powiedzieć, że retencja wodna to naturalne zjawisko okresowego magazynowania wody opadowej, opóźniające jej odpływ z danego terenu.
 

Celami małej retencji wodnej w lasach są przede wszystkim:

1. poprawa uwilgotnienia siedlisk leśnych poprzez podniesienie lustra wody gruntowej na terenach bezpośrednio przyległych do zbiornika lub urządzenia piętrzącego;
2. zmiana szybkiego (wybitnie niekorzystnego) odpływu wód powierzchniowych z terenu lasu na spowolniony odpływ gruntowy;
3. urozmaicenie i wzbogacenie środowiska leśnego (m.in. różnorodności);
4. woda dostępna dla zwierzyny leśnej, ptactwa, owadów i innej fauny;
5. woda do ochrony przeciwpożarowej lasu;
6. woda do celów gospodarczych np. deszczownie przy szkółkach leśnych;
7. poprawa warunków dla rekreacji i wypoczynku ludności.

Działania wchodzące w zakres małej retencji mogą w istotny sposób przyczynić się do ochrony jakości wód i poprawy struktury bilansu wodnego. Z natury swej mała retencja oddziałuje jedynie na lokalne zasoby wodne, a tym samym jej wpływ na warunki hydrologiczne i stan środowiska przyrodniczego widoczny jest jedynie w małych zlewniach i zależy od rodzaju, liczby i rozmieszczenia podejmowanych działań. Mała retencja może odgrywać dużą rolę w ograniczaniu negatywnych skutków występujących susz. Zgromadzona w zbiorniku woda może być wykorzystana do prowadzenia nawodnień lub dla innych celów gospodarczych. Ale również ta woda, która zretencjonowana jest w glebie lub warstwach wodonośnych jest ważnym zasobem wykorzystywanym przez rośliny.

W SKRÓCIE:

I.             UDZIAŁ NADLEŚNICTWA ZDROJOWA GÓRA W REALIZOWANYCH PROJEKTACH:

1. „Kompleksowa ochrona mokradeł i mała retencja w Borach Krajeńskich" w latach 2005-2009, wartość projektu – 1,083 mln zł.

2. „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych" w latach 2012-2013, wartość projektu – 0,575mln zł.

3. „Utrwalanie efektów ekologicznych uzyskanych w ramach działania „Kompleksowa ochrona mokradeł i mała retencja w Borach Krajeńskich" (wartość projektu – 0,188 mln zł).

II.  RODZAJ I ILOŚĆ WYKONANYCH OBIEKTÓW:

                1.  Zbiorniki retencyjne                   -  24 szt.

                2.  Zastawki, progi kamienne          - 148 szt.

                3.  Jazy, bystrotoki                          -  15 szt.

                4.  Przepusty                                   -  55 szt.

III. UZYSKANY EFEKT KOŃCOWY:

1.    Ilość zretencjonowanej wody – ok. 2 mln m³.

2.    Uzyskana powierzchnia „otwartego" lustra wody – ok. 150,0 ha.

3.    Wartość zaangażowanych środków finansowych – ok. 2,0 mln. zł, w tym środki własne 590,0 tys. zł.

CIEKAWOSTKI

1. Na kuli ziemskiej mamy dużo wody, ale jest to woda głównie słona, zgromadzona w morzach i ocenach, niedostępna do dyspozycji człowieka i jego potrzeb gospodarczych. Woda znajdująca się w jeziorach, rzekach i mokradłach, potencjalnie dostępna dla ludzi, to tylko 0,33% wszystkich wód słodkich.
2. Wiele krajów Unii Europejskiej posiada duże zasoby wodny (4500 m3/1 osobę), w Polsce zasoby te wynoszą zaledwie 1600 m3 i wiążą się ze stepowieniem gleb.
3. Zasoby wodne Polski są niewiele większe niż Egiptu, który uchodzi za kraj pustynny. W Europie jesteśmy pod względem zasobów wodnych dopiero na 22 miejscu (5 miejsce od końca).
4. Zasoby wodne kraju są rozmieszczone nierównomiernie. Obszary największego deficytu wody obejmują pas nizin środkowopolskich.
5. Jeśli każda tona wody byłaby wielkości główki od szpilki, to można by było nią wybrukować drogę od Ziemi do Księżyca o szerokości 10 km!
6. Woda stanowi średnio 60 - 70% masy dorosłego człowieka, w przypadku noworodka ok. 15% więcej.
7. Człowiek odczuwa pragnienie, gdy straci chociaż 1% z całkowitej ilości wody, jaką posiada w ciele.
8. Utrata wody z organizmu człowieka na poziomie 10% jest niebezpieczna dla zdrowia, natomiast utrata 20% wody powoduje śmierć.
9. Metr sześcienny (1000 l) wody wystarcza do wytworzenia 5 kg kapusty, 2,2 kg pomidorów, litra mleka, ale tylko 0,065 kg wołowiny.
10. Zadrzewienia śródpolne zwiększają plony zbóż od 5 do 20%.